Nowa technologia Alcyone w WIM definicja

Co znaczy:

Pierwsze w Europie Środkowo-Wsch. urządzenie

Nowa technologia Alcyone w WIM

Skaner Alcyone służy do badań serca i posiada optymalne rozwiązania w tym zakresie. Pytaniem jest, czy urządzenie znajdzie także wykorzystanie w diagnozowaniu innych niedużych organów, na przykład tarczycy. Wyzwaniem jest przetworzenie danych z akwizycji i powstanie protokołów do ich obróbki.

Anna BudzyńskaAutor: Anna Budzyńska

najpierw 2012 roku w Zakładzie Medycyny Nuklearnej Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie badania izotopowe serca zaczęto wykonywać dzięki nowego skanera Discovery NM D530c. Badanie perfuzyjne mięśnia sercowego samo w sobie nie jest czymś innowacyjnym – w wielu polskich ośrodkach medycyny nuklearnej badania izotopowe serca od wielu lat należą do jednych z przeważnie realizowanych badań scyntygraficznych. Rewolucyjna jest z kolei technologia, którą zastosowano w konstrukcji skanera.

Nową technologię Alcyone odznacza rodzaj zastosowanych detektorów: zamiast kryształów scyntylacyjnych NaI(Tl), stosowanych w klasycznych gamma kamerach, w systemie Alcyone użyto detektorów półprzewodnikowych CZT (kadm, cynk, tellur). Specjalna konfiguracja detektorów umożliwia równoczasowe rejestrowanie danych z obrazowanego obiektu poprzez każdy z detektorów. Równoczesna akwizycja dostarcza wszystkich danych niezbędnych do przeprowadzenia tomograficznej rekonstrukcji. Detektory rozmieszczone są w gantry w kształcie łuku, co umożliwia ich max. zbliżenie do ciała pacjenta i zapewnia optymalne warunki dla akwizycji badań serca. Sporą zaletą mechanizmu, w porównaniu do gamma kamer typu SPECT, jest brak ruchu gantry w trakcie badania. Mechanizm Alcyone pozwala między innymi skrócić czas badania i zwiększyć komfort pacjenta w czasie wykonywania akwizycji, dzięki czemu łatwiej uniknąć niepożądanych ruchów pacjenta. Czas badania wg przyjętego w zakładzie protokołu akwizycyjnego wynosi 5 min. Dlatego badanie jest dobrze tolerowane nawet poprzez pacjentów znajdujących się w złej kondycji fizycznej. Także ułożenie pacjenta i przeprowadzenie akwizycji jest w tych przypadkach wiele szybsze i prostsze niż w razie obsługi rotacyjnej kamery hybrydowej SPECT-CT.

Rekonstrukcja badania realizowana jest w okresie rzeczywistym, tzn. iż już w czasie układania pacjenta technik ma sposobność obejrzenia na ekranie konsoli nie tylko obrazów z odpowiednich detektorów, lecz także zrekonstruowanych przekrojów - obrazów warstwy poprzecznej, strzałkowej i czołowej. Dlatego łatwiej ułożyć pacjenta tak, aby jego serce znajdowało się w centrum pola widzenia detektorów.

Detektory półprzewodnikowe cechuje wysoka czułość i umiejętność rozdzielcza. Wewnętrzna rozdzielczość przestrzenna detektorów CZT wynosi - niezależnie od energii - 2,5 mm i jest prawie dwa razy lepsza niż w razie detektorów NaI (dla 140 keV). Zakres energetyczny skanera wynosi od 40 do 200 keV. Rozdzielczość energetyczna mechanizmu dla 140 keV jest rzędu 6 proc., w trakcie gdy rozdzielczość energetyczna detektorów z kryształem scyntylacyjnym NaI wynosi ok. 10 proc.. Dobra rozdzielczość energetyczna sprawia, iż można zawęzić okno energetyczne i zmniejszyć frakcję promieniowania rozproszonego, odpowiedzialnego za powstawanie szumu w obrazie. Detektory zaopatrzone są w kolimatory typu pinhole. Wysoka rozdzielczość detektorów CZT, w połączeniu z sposobem obrazowania wykorzystującą kolimację pinhole, zapewnia sporą wydajność mechanizmu. Wysoka czułość mechanizmu sprawia z kolei, iż możliwa jest zredukowanie aktywności izotopu promieniotwórczego (99mTc-MIBI) podawanego pacjentowi nawet o 2/3, co ma ważne znaczenie w zmniejszeniu narażenia pacjenta na promieniowanie jonizujące bez pogarszania jakości wyników badania.

ważnym zagadnieniem dla fizyka medycznego zawsze jest sprawa kontroli jakości aparatury. Wobec braku wytycznych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dn. 18.02.2011 w kwestii warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej, odnośnie wykonywania testów eksploatacyjnych na skanerze Alcyone, dla użytkownika sprzętu wiążące stają się zalecenia producenta. wykorzystanie nowej technologii Alcyone sprawiło, iż szereg testów eksploatacyjnych, jak na przykład liniowość czy precyzja środka obrotu, dedykowanych dla gamma kamer rotacyjnych, przestało mieć w tym przypadku uzasadnienie. Do kontroli jakości skanera Discovery 530c stosuje się źródło płaskie 57Co o aktywności 20 mCi. Każdy detektor jest testowany pod kątem następujących parametrów: liczby i ekipy złych pikseli, jednorodności, piku energii i FWHM energii. Źródło kobaltowe musi być wymieniane na nowe co 2-2,5 roku.