Technologia impulsu życia definicja

Co znaczy:

Stymulatory serca ze zdalnym programowaniem

Technologia impulsu życia

W zależności od rodzaju schorzenia rozruszniki serca mogą być jedno-, dwu-, i trójjamowe. Refundowany poprzez NFZ wydatek procedury medycznej wspólnie z urządzeniem to około 6 tys. zł dla stymulatora jednojamowego, 7,6 tys. zł dla stymulatora dwujamowego i 16,5 tys. dla trójjamowego.

wydatek samego urządzenia to ok. 3-7 i więcej tys. zł. Rozrusznik serca (stymulator serca) generuje impulsy, które pobudzają do skurczu komórki rytmu mięśnia sercowego. Urządzenie tj. konieczne u pacjentów, u których serce bije zbyt wolno, by przepompować wystarczającą liczba krwi potrzebną organizmowi do życia. Rozruszniki muszą być wytwarzane w odpowiednich warunkach, wykonane z najlepszych materiałów i w czasie procesu produkcyjnego wielokrotnie sprawdzane pod względem ich niezawodności. Wszczepiane są gdyż zarówno w przypadkach bezpośredniego zagrożenia życia, jak i ze wskazań planowych, gdy istnieje uzasadnione ryzyko takiego zagrożenia albo ryzyko straty zdrowia powiązane z stratą przytomności lub pogorszenie jakości życia wskutek nawracających omdleń czy stanów przedomdleniowych. Pacjenci, którym trzeba wszczepić rozrusznik, regularnie przebyli epizod straty przytomności albo byli w stanie przedomdleniowym. Znacząco częściej wskazania do wszczepienia stymulatora pojawiają się u osób starszych. Rozrusznik powinien niezawodnie pracować poprzez sporo lat. Po wszczepieniu urządzenie to wymaga okresowej kontroli. Z zasady przeprowadza się ją w ośrodku, gdzie została wykonana procedura jego implantacji. Każdy producent stosuje własne rozwiązania technologiczne, które mają na celu wyeliminowanie ryzyka zakłóceń w działaniu rozrusznika. Współczesne stymulatory pozwalają na ich programowanie, by jak najlepiej dostosować ich funkcje do potrzeb konkretnego chorego. Wszczepiony stymulator rozpoczyna pracować wtedy, kiedy zachodzi taka potrzeba, a więc dochodzi do zwolnienia częstotliwości rytmu serca (ilości skurczów na minutę) poniżej zaprogramowanej wartości. Jeżeli liczba uderzeń serca na minutę jest odpowiednia, urządzenie nie wysyła impulsów stymulujących i pozostaje w gotowości do pracy. Czas hospitalizacji pacjenta przez wzgląd na procedurą wszczepienia wynosi zazwyczaj 3-4 dni.

powody leczenia

Lekarze wyróżniają dwie spore ekipy wskazań, gdzie dochodzi do zwolnienia częstości rytmu serca. Pierwsza wywołana jest chorobą węzła zatokowego, który pełni w organizmie funkcję naturalnego rozrusznika serca. Drugą ekipą są schorzenia powodujące pojawienie się bloków przedsionkowo-komorowych, a więc stanu, kiedy prawie wszystkie wytworzone w węźle zatokowym bodźce docierają do komór serca. W tej drugiej ekipie schorzeń skurcze serca mogą nie pojawić się w ogóle albo pojawiać się na tyle rzadko, iż może to stanowić bezpośrednie zagrożenie dla życia. Warunkiem prawidłowej pracy serca jest pobudzenie elektryczne i to pojawiające się z odpowiednią częstotliwością. Mechanizmy do stymulacji serca składają się z urządzenia (rozrusznika, generatora impulsów elektrycznych) i elektrody albo elektrod, dzięki których impulsy te docierają do serca. Bodziec elektryczny, który dotarł do pobudliwych struktur serca skutkuje skurcz. Rozkurcz, aczkolwiek jest procesem energochłonnym następuje jednak samoistnie.

Technologia urządzenia

Sztuczny stymulator będący małym komputerem może być tak zaprogramowany, iż zastępuje węzeł zatokowy albo skutkuje bezpośrednią stymulację komory serca „omijając” blok. Wariantów stymulacji jest sporo w zależności od rodzaju zaburzeń i wybranej poprzez lekarza terapii. Stymulatory mają objętość kilkunastu centymetrów sześciennych i zazwyczaj implantuje się je pod skórę w rejonie podobojczykowej. Elektrody (jedna lub kilka) wprowadza się poprzez układ żylny do serca. Czasem niemożliwe jest natychmiastowe wszczepienie układu do stałej stymulacji serca. W tych przypadkach w stanie zagrożenia życia, kiedy niezbędna jest stymulacja, wszczepia się układy tymczasowe, gdzie rozrusznik znajduje się na zewnątrz organizmu i jest połączony z elektrodą wprowadzoną do serca, której drugi koniec znajduje się także na zewnątrz ciała pacjenta. Po ustabilizowaniu chorego ma on wszczepiany właściwy rozrusznik już pod skórę.

- W najwyższym stopniu efektywne są układy, gdzie wszczepia się dwie elektrody: przedsionkową i komorową, a stymulator zawiera automatyczną funkcję włączania się i wyłączania w zależności od typu nieprawidłowości. Może być gdyż tak, iż u danego pacjenta wymagana jest wyłącznie stymulacja (pobudzanie) przedsionków, a po jakimś czasie, gdy pojawi się arytmia (na przykład migotanie przedsionków) to stymulator musi umożliwić również leczenie w tej sytuacji, a zatem zapewnić stymulację komór – mówi dr Wojciech Drewniak, zastępca ordynatora Klinicznego Oddziału Kardiologii ze Szpitala Bielańskiego w Warszawie.

Zastosowane przy produkcji elektrod technologie i materiały muszą uwzględnić ich niezawodną pracę poprzez sporo lat biorąc pod uwagę fakt, iż ulegają one odkształceniom wspólnie z cyklem serca nawet do 100 tys. razy na dobę. Najnowocześniejsze rozwiązania pozwalają na wykonywanie u chorych badań obrazowych techniką rezonansu magnetycznego (MRI), które do niedawna były praktycznie niemożliwe do wykonania u pacjentów ze wszczepionym rozrusznikiem serca. Końcówki elektrody są bardzo istotnym elementem, gdyż stykają się bezpośrednio z tkankami. Ich struktura powinna redukować odczyn tkanek na ciało obce, by nie dochodziło do nadmiernego zwłóknienia i wzrostu energii potrzebnej do stymulacji skurczu serca. spore znaczenie ma tu rodzaj powierzchni końcówki. Struktura porowata minimalizuje ryzyko negatywnej reakcji tkanek na ciało obce. Wybrane typy elektrod uwalniają sterydy, które również chronią przed nadmiernym włóknieniem w rejonie końcówki elektrody.

Sam stymulator zaopatrzony jest w mikroprocesor i pamięć, które pozwalają na rejestrację tego co się dzieje z pacjentem, w tym umożliwiają monitorowanie aktywności fizycznej chorego. Możliwe są zmiany w programie urządzenia już po jego wszczepieniu w zależności od zmieniającego się stanu i potrzeb chorego. Dzięki rozwiązaniom telemedycznym kontrola urządzenia może odbywać się zdalnie.

Telemedycyna

- Rozruszniki mają pamięć gdzie gromadzone są dane dotyczące pracy urządzenia i funkcji serca – mówi dr Przemysław Mitkowski, adiunkt z I Kliniki Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu – Stymulator może rejestrować między innymi liczbę godz. aktywności fizycznej pacjenta pośrodku dnia, liczbę pobudzeń dodatkowych, występowanie arytmii, częstotliwości rytmu i odsetek pobudzeń wystymulowanych. Doktor może analizować te dane w okresie wizyt kontrolnych. Istnieją technologie pozwalające na dostęp do tych informacji przez sieć Internet. Badanie tych danych pozwala lekarzowi na wyciągnięcie wniosków dotyczących stanu klinicznego chorego.

Telemedycyna daje sposobność praktycznie ciągłego monitorowania stanu pacjenta i urządzenia bez konieczności osobistego stawiania się pacjenta w przychodni, czy szpitalu. Reakcja na ewentualne zaburzenia, jeżeli zachodzi taka potrzeba może nastąpić zdecydowanie szybciej. Przedtem także wiadomo, czy leczenie przebiega poprawnie, czy wymaga skorygowania, wreszcie przedtem wiadomo, czy samo urządzenie pracuje prawidłowo.

Liczba wszczepień

W Polsce wszczepia się rocznie 9 tys. rozruszników jednojamowych i powyżej 15 tysięcyrozruszników dwujamowych. Łącznie ze stymulatorami resynchronizującymi przeprowadza się ok. 27 tys. implantacji rocznie. Kontrola urządzenia powinna odbywać się dwa razy do roku. W Polsce, wedle danymi Narodowego Funduszu Zdrowia w ramach powszechnego ubezpieczenia rozruszniki jednojamowe wszczepia 129 ośrodków, w tym 23 niepubliczne. Opłaty na ten cel w 2010 roku to ok. 55 mln zł. Rozruszniki dwujamowe wszczepia 125 ośrodków, w tym 22 niepubliczne. Opłaty na leczenie w tym zakresie wyniosły w 2010 roku ok. 119 mln zł.

Rozrusznik a rezonans magnetyczny

przewarzająca część producentów sprzętu oferuje rozruszniki serca, które umożliwiają wykonanie badania rezonansem magnetycznym, jeżeli zachodzi taka potrzeba. zazwyczaj wszczepiony stymulator z racji na przedmioty stalowe, z których się składa, uniemożliwia przeprowadzenie takiego badania. przedmioty te (o właściwościach ferromagnetycznych) zakłócają generowane w rezonansie jądrowym pole magnetyczne, co zakłóca powstawanie obrazu w tej technologii. Dodatkowo gromadząca się energia na końcu elektrody rozgrzewa je, co może doprowadzić do uszkodzenia okolicznych tkanek. Zastosowano więc zmiany wewnętrznych obwodów elektrycznych i elektrod, chroniąc mechanizm i pacjenta przed negatywnym wpływem pola magnetycznego na urządzenie.

Stymulatory mogą posiadać również funkcje umożliwiającą redukcję niepotrzebnej stymulacji prawej komory i pozwalającą na monitorowanie zmian poziomu płynów tkankowych dzięki pomiarów impedancji wewnątrz klatki piersiowej. Stymulatory umożliwiają również diagnostykę opartą o cyfrowy mechanizm przetwarzania danych i kompletny zbiór terapii do przerywania arytmii nadkomorowych.

Wypowiedzi dr Przemysława Mitkowskiego i dr Wojciecha Drewniaka zebrała Marta Koblańska