Zdrowotna rewolucja ustawowa definicja

Co znaczy:

Urelugowania dotyczące placówek medycznych

Zdrowotna rewolucja ustawowa

W październiku Porada Ministrów przyjęła pakiet dziesięciu ustaw wprowadzających szerokie zmiany w systemie zdrowotnym, w tym również ustawę o działalności leczniczej. Ustawa ta, wedle zamiarami rządu wprowadzić ma znaczne zmiany w dziedzinie organizacji mechanizmu ochrony zdrowia.

dr Andrzej Chełchowski, radca prawny

Weronika Karnowska

Prawnicy z Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych Miller, Canfield, W. Babicki, A. Chełchowski i Wspólnicy Sp. k. specjalizujący się w problematyce restrukturyzacji jednostek służby zdrowia.

Ustwa ma na celu uporządkowanie działalności różnych typów podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych. Wprowadza zakaz tworzenia nowych SP ZOZ-ów. Podmioty wykonujące działalność leczniczą uzyskają status przedsiębiorcy w rozumieniu art. 43 (1) kodeksu cywilnego. W ekipie tej znajdą się również przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie gospodarczej. By precyzyjnie zdefiniować rodzaje przedsiębiorców, o których mowa w Ustawie, nowa klasyfikacja wprowadza następujące pojęcia: działalności leczniczej, podmiotu wykonującego działalność leczniczą, podmiotu leczniczego i praktyki zawodowej. Działalnością leczniczą jest działalność polegająca na udzieleniu świadczeń zdrowotnych, która może obejmować również promocję zdrowia, realizację zadań dydaktycznych związanych z wdrażaniem nowych technologii medycznych i metod leczenia. Pośród rodzajów działalności leczniczej, Ustawa zmienia świadczenia szpitalne, świadczenia stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne i świadczenia ambulatoryjne. Ustawa sankcjonuje funkcjonujące już aktualnie, tak zwany szpitale jednodniowe. Działalność prowadzona poprzez podmioty wykonujące działalność leczniczą jest działalnością gospodarczą regulowaną, co natomiast pociąga za sobą liczne ograniczenia, w tym zwłaszcza te w formie zakazu reklamowania realizowanych usług. Podmiotami leczniczymi są zaś przedsiębiorcy występujący we wszelkich formach przewidzianych dla wykonywania działalności gospodarczej, a również SP ZOZ-y, jednostki budżetowe, instytuty badawcze i fundacje i stowarzyszenia, których celem statutowym jest wykonywanie zadań z zakresu ochrony zdrowia. Odnosząc się zaś do definicji praktyki zawodowej, w Ustawie czytamy, iż to jest działalność gospodarcza realizowana jako indywidualna albo grupowa praktyka lekarska, pielęgniarska albo położnicza, która może być realizowana w formie firmy cywilnej albo partnerskiej i co więcej nie może być definiowana jako prowadzenie podmiotu leczniczego. W Ustawie można znaleźć także zapis, przewidujący obowiązek zawarcia poprzez podmiot wykonujący działalność leczniczą umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, która obejmowałaby szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo także niezgodnego z prawem zaniechania ich udzielania.

Nowe podmioty

Skarb Państwa reprezentowany poprzez ministra, centralny organ administracji rządowej, lub wojewodę, a również jednostka samorządu terytorialnego może stworzyć podmiot leczniczy w formie firmy kapitałowej albo jednostki budżetowej. Ustawa wyłącza sposobność stosowania ustawy o gospodarce komunalnej, tak, by do tworzenia firm kapitałowych wykorzystanie miała jedynie niniejsza Ustawa i kodeks firm handlowych. Ustawa umożliwia także tworzenie szpitali w formie firm prawa handlowego poprzez uczelnie medyczne, nie mniej jednak wartość nominalna udziałów albo akcji w firmie należącej do takiej uczelni nie może być mniejsza niż 51 % kapitału zakładowego firmy. Ustawa nie przewiduje obligatoryjnego przekształcania SP ZOZ-ów. Wprowadza jednak systemy mające zachęcić podmioty założycielskie do zmiany formy organizacyjno-prawnej w formie między innymi umorzenia ustalonych zobowiązań i dotacji z budżetu. W razie ujemnego wyniku finansowego zakładu podmiot założycielski może w termie 3 miesięcy od upływu terminu zatwierdzenia sprawozdania finansowego SP ZOZ-u, postanowić o pokryciu zadłużenia placówki za dany rok obrotowy. W wypadku zaś, gdy podmiot nie zdecyduje się na pokrycie zadłużenia, wówczas pośrodku 12 miesięcy będzie zobligowany podjąć decyzję o zmianie formy organizacyjno-prawnej lub o likwidacji placówki. Jeśli podmiot zdecyduje się na likwidację placówki, nowa klasyfikacja zastrzega, że czynności likwidacyjne nie mogą trwać dłużej 12 miesięcy, co ma na celu umożliwienie wierzycielom uzyskania zaspokojenia w najkrótszym możliwym czasie, jak najprawdopodobniej także możliwość uniknięcia kontynuacji działalności nieefektywnej placówki przez sztuczne przedłużanie czasu likwidacji. Ustawa uniemożliwia również tworzenie nowych SP ZOZ-ów, z wyjątkiem sytuacji przewidującej sposobność utworzenia nowego SP ZOZ-u na drodze połączenia, przynajmniej dwóch innych placówek funkcjonujących w oparciu o tę formę prawną. Podmiot założycielski wyrażający wolę przekształcenia SP ZOZ-u w spółkę, nie będzie miał obowiązku uprzedniej likwidacji placówki. Nowopowstała firma stanie się sukcesorem prawnym SP ZOZ-u, wstępując tym samym w jego prawa i wymagania.

Szpitale kliniczne

Ustawa zawiera również regulacje z zakresu funkcjonowania szpitali klinicznych. Ministerstwo Zdrowia planuje rozszerzyć nadzór nad tymi placówkami przez pomiędzy innymi wprowadzenie wymogu akceptacji poprzez Ministra Zdrowia kandydata na kierownika szpitala klinicznego. Ustawa zakłada nowe zasady czasu pracy nauczycieli akademickich w takiej placówce, co ma na celu ułatwienie nauczycielom-lekarzom połączenie pracy naukowej z obowiązkiem udzielania świadczeń zdrowotnych. W celu uporządkowania stosunku szpital kliniczny-uczelnia medyczna wprowadzono wymóg zawarcia umowy cywilnoprawnej między tymi podmiotami, zawierającej określone w Ustawie przedmioty. W Ustawie znalazł się także zapis przewidujący obowiązkowy obowiązek wpisu do jawnego, publicznego rejestru dla podmiotów prowadzących działalność leczniczą bez względu na formę prawną. Wpisy będą podlegać opłacie, zaś prowadzić je będą wojewodowie właściwi z racji na siedzibę podmiotu kierującego działalność leczniczą.

Potrzebne dalsze zmiany

Warty uwagi jest również zapis umożliwiający sprawowanie wszechstronnej opieki zdrowotnej, psychologicznej i socjalnej nad pacjentami znajdującym się w ostatnim etapie swojego życia wyłącznie w warunkach domowych. Założenia Ustawy należy ocenić pozytywnie. Za przełomowe można uznać regulacje odnoszące się do przekształcenia SP ZOZ-ów w firmy prawa handlowego, co przyczyni się do polepszenia kondycji finansowej służby zdrowia, umożliwi oddłużenie szpitali i da start dalszym zmianom mechanizmu. Jak wiadomo powszechnie, mechanizm służby zdrowia oparty raczej o SP ZOZ-y nie realizuje w sposób poprawny swoich zadań, nie jest w stanie dostosować się zarówno do oczekiwań pacjentów, personelu medycznego, jak i wymagań UE. Za wskazane uważamy również zmiany w dziedzinie definicji działalności leczniczej i podmiotów ją wykonujących. Wprowadza to na pewno ład i wyraźnie wskazuje, jakie warunki muszą spełnić podmioty chcące prowadzić działalność leczniczą. Na zakończenie należy podkreślić, iż Ustawa, aczkolwiek niewątpliwie rewolucyjna jak na rodzime warunki, nie stanowi leki na wszystkie błędy i niedociągnięcia mechanizmu. Potrzebne są dalej idące zmiany, szczególności w dziedzinie ustawowych regulacji dotyczących dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych.