Narkoza liczy sobie już ponad 160 lat - definicja

Co znaczy: Dobrodziejstwo narkozy jest rzadko zauważane na tle błyskotliwych dokonań współczesnej medycyny. Jeszcze 160 lat temu jej historia była w większości znaczona bólem i cierpieniem, a chorzy tylko w ostateczności decydowali się na zabieg. Dobry chirurg musiał być odporny na krzyk i pracować jak najszybciej - bardziej skomplikowane operacje były więc wykluczone. Jako pierwsi (chyba nieprzypadkowo) zmienili ten stan rzeczy dopiero dentyści. W 1844 r. amerykański stomatolog Horacy Wells poddał się zabiegowi usunięcia zęba w znieczuleniu własnego pomysłu. Użył wynalezionego poprzez J. Priestleya podtlenku azotu, stosowanego na jarmarkach jako gaz rozweselający. Próba demonstracji na Uniwersytecie Harvarda skończyła się jednak niepowodzeniem - operowany pacjent uciekł z krzykiem, a Wells został wyśmiany i przeniósł się na prowincję. Nareszcie uzależnił się od chloroformu i trafił do więzienia za napaść na prostytutkę. Zginął samobójczą śmiercią w wieku raptem 33 lat. Przy pokazie był aktualny Wiliam Morton, współpracownik Wellsa, który w 1846 r. usuwając ząb swojej pacjentce zastosował eter siarczany, a następnie z sukcesem przedstawił wynalazek w Massachusetts General Hospital. Gdyż jednak badania nad eterem prowadził równolegle chemik Ch. Jackson, pomiędzy nim a Mortonem wybuchł spór o pierwszeństwo. Okazało się, iż faktycznym prekursorem zastosowań eteru był Crawford Long, skromny chirurg z Jefferson w stanie Georgia, który już w marcu 1842 r, zaaplikował go u operowanego poprzez siebie chorego. Long opublikował własne odkrycie, niestety już po demonstracjach Mortona i Wellsa. "Cudownego związku" nie powiodło się opatentować i angielski chirurg Robert Liston w grudniu 1846 r. mógł dokonać pierwszej w Europie operacji w narkozie. Tak rozpoczęła się trwająca do dziś era nowoczesnej chirurgii - narkozę etapowo udoskonalano, aż nareszcie stała się ona standardem. (inf.wł.)