2 procent kosztów szpitala definicja

Co znaczy:

Najdroższy jest osprzęt i źródła gazów

2 proc. wydatków szpitala

wydatek mechanizmu instalacji gazów medycznych stanowi ok. 2 proc. wszystkich wydatków działalności przeciętnego szpitala. Szacuje się, iż w szpitalu na 300 łóżek może to być koszt rzędu nawet 1,5 mln zł.

Gazy medyczne służące są w trakcie zabiegów medycznych, w diagnostyce, profilaktyce, badaniach laboratoryjnych, a również do przygotowania i przechowywania płynów ustrojowych albo organów wykorzystywanych do transplantacji. W 90 procentach instalacje gazów medycznych są realizowane dla potrzeb anestezjologii. Ostatnio modne jest użycie dwutlenku węgla do operacji laparoskopowych, a nawet instalacji argonu używanych przy operacjach wątroby.

Instalacje wykonuje się przeważnie dla: tlenu medycznego, podtlenku azotu medycznego, sprężonego powietrza medycznego, próżni medycznej, dwutlenku węgla medycznego, argonu medycznego i sprężonego powietrza pozamedycznego. Rzadziej wykonuje się instalacje dla takich gazów, jak: argon, acetylen, hel i wodór, które służące są do celów laboratoryjnych.

Mechanizm instalacji gazów medycznych złożona jest ze źródeł zasilania, skąd gazy są pobierane, mechanizmu rurociągów i urządzeń dystrybucyjnych. Najdroższy jest osprzęt i źródła gazów,
mechanizm sygnalizacji, alarmy i mechanizmy zasileń awaryjnych. W relacji do całej instalacji >>wydatek rur jest najmniejszy i stanowi ok. 20 proc. wszystkich wydatków.

Zbiorniki albo butle

Instalacja tlenu medycznego może być zaopatrywana ze zbiornika, do którego dostarczany jest tlen w stanie ciekłym, albo z rozprężalni tlenu dostarczanego w butlach. Nowością jest zasilanie szpitala w tlen z własnego źródła gazu, jakim jest generator (koncentrator) tlenu.

Pod względem medycznym wykorzystanie generatora w pełni zaspokaja potrzeby szpitala. Mieszanina gazów oddechowych podawana pacjentom w okresie oddechu samoistnego, w okresie stosowania technik oddechu zastępczego z respiratora czy na bloku operacyjnym jest zawsze mieszaniną tlenu i powietrza w różnych proporcjach. Nie ma żadnego uzasadnienia medycznego, by do wytworzenia mieszaniny oddechowej, która przeważnie służąca jest przy stężeniu tlen w przedziale 30–50%, stosować tlen 99,9999%. Byłoby to także wręcz szkodliwe z punktu widzenia medycznego, gdyż skutkuje patologiczne zmiany w tkance płucnej, doprowadzając do nieodwracalnego jej uszkodzenia. Pomiar poziomu prężności tlenu we krwi tętniczej stanowi jedyny wymierny i uznawany parametr, na podstawie którego regulowany jest skład mieszaniny oddechowej. W tym świetle w pełni uzasadnione jest także wykorzystywanie do wytworzenia mieszaniny gazów oddechowych źródła tlenu o wejściowym stężeniu 93 ± 3%, który po zmieszaniu z powietrzem pozwala także osiągnąć pożądane stężenie tlenu w mieszaninie oddechowej.

Ekonomiczne generatory

wykorzystanie generatora, jako źródła tlenu zaspokajającego potrzeby całego szpitala, jest niczym innym niż zastosowaniem tej samej sposoby tylko w większej skali. Ustawa Prawo Farmaceutyczne (Dz. U. 2004, nr 53, poz. 533, wspólnie z późniejszymi zmianami) nie stanowi, jaki tlen (lek) ma być podawany choremu przez centralną instalację, pozostawiając decyzję personelowi medycznemu. wykorzystywanie tlenu 93% do medycznego wykorzystania ustala norma PN-EN ISO 8359. Oprócz tego 15.07.2006 r. została wprowadzona norma ISO 10083 dostępna w Polskim Komitecie Normalizacyjnym, która dokładnie ustala parametry gazu medycznego produkowanego poprzez generatory. Jest także norma EN ISO 7396-1 określająca wymogi dla mechanizmu rurociągowego dla gazu z generatora. Zapisy Normy ISO 10083 służą projektowaniu, instalowaniu, kontroli pracy i konserwacji koncentratorów tlenu do stosowania z rurociągowym układem rozdzielającym.

Dodatkowe wydatki dla szpitala mogą stanowić zakupy butli tlenowych. Dlatego są już w Polsce placówki medyczne, które posiadają swoje koncentratory tlenu. >>>wydatek gazu wyprodukowanego poprzez szpital to ok. 80 groszy za metr sześcienny, >>>>wydatek gazu kupionego z zewnątrz waha się od 10 do 17 zł za metr sześcienny. Inwestycja zwraca się po ok. półtora roku. Szpitale, które stosują metodę zasilania w tlen z koncentratora, obniżyły wydatki eksploatacji o ok. 70 proc. (tak wynika z danych przekazanych poprzez szpitale).

W razie awarii generatora zamontowany
mechanizm posiada awaryjne butle (z tlenem 99% albo swoje napełnione tlenem 93%), których może w każdej chwili użyć. Sprężone powietrze dostarczane jest do instalacji ze stacji składającej się z ujęcia powietrza, zespołu agregatów sprężarkowych, zbiornika wyrównawczego, urządzeń do osuszania powietrza, zespołu filtrów i układu redukcyjnego. Próżnia medyczna w instalacji produkowana jest w maszynowniach próżni centralnej, gdzie skład wchodzą: naczynia obserwacyjne próżni, pompy próżniowe, zbiorniki wyrównawcze, zespół filtrów bakteriobójczych i odprowadzania powietrza wylotowego. Instalacje innych gazów, takich jak pomiędzy innymi: podtlenku azotu medycznego, dwutlenku węgla medycznego, argonu medycznego mogą być zaopatrywane z rozprężalni gazu dostarczonego w butlach.

Źródła zasilania

W skład każdego układu zasilania, bez względu na rozmiar obiektu, muszą wchodzić trzy źródła. Fundamentalne zaspokaja zapotrzebowanie całego obiektu, drugie jest rezerwowe i zapewnia zasilanie w czasie przełączania źródła podstawowego albo
w razie jego awarii. Trzecie źródło awaryjne przeznaczone jest do wspierania drugiego źródła w okresie awarii pierwszego i służy jako źródło serwisowe stosowane
w razie dokonywania serwisowania jednego ze źródeł – podstawowego albo rezerwowego. Wszystkie źródła muszą mieć sposobność zasilenia całej instalacji w pracy pojedynczej. Każdy układ musi posiadać sposobność automatycznego przełączania
w razie zaniku zasilania z jednego źródła na drugie. Ponadto automatyczne przełączanie umożliwia równomierne eksploatowanie poszczególnych źródeł, co umożliwia pomniejszenie wydatków eksploatacji wynikających z równomiernego obciążenia urządzeń. W systemach gazów rozprężanych należy stosować automatyczne tablice poboru gazów wyprodukowane wedle instrukcją posiadające symbol bezpieczeństwa CE II ekipy dla wyrobów medycznych.

Automatyczne tablice muszą być zaopatrzone w:
mechanizm redukcyjny z zastosowaniem reduktorów przeznaczonych do celów medycznych wedle PN-EN ISO 7396-1:2007, manometr ciśnienia wejściowego, manometr ciśnienia wyjściowego, automatyczny przełącznik zakresu pracy rozprężalni, manometr ciśnienia roboczego instalacji, czujnik ciśnienia wysokiego, czujnik zakresu pracy ciśnień gazów, czujnik pracy automatycznego przerzutnika gazów,
mechanizm sygnalizacji świetlnej pracy poszczególnych przedmiotów rozprężalni, sposobność podłączenia bezpośrednio do centralnego monitoringu instalacji gazów medycznych. Źródła zasilania mogą być również wykonane w systemie mieszanym, na przykład źródło fundamentalne – zbiornik albo generator, źródła rezerwowe – zbiornik albo rampa butlowa.

Jednostki zasilające

W systemach jednostek zasilających można wyróżnić kilka podstawowych grup wyrobów różniących się między innymi metodą zamocowania, dopuszczalnym obciążeniem, rodzajem przedmiotów nośnych, miejscem doprowadzania zasilania, usytuowaniem w pomieszczeniu.

Kluczową właściwością charakteryzującą poszczególne typy jednostek zasilających jest ich fundamentalne użytek (sale operacyjne, oddziały intensywnej terapii, sale wybudzeniowe, sale pooperacyjne, sale ogólne, inne pomieszczenia funkcyjne). Jednostki zasilania wyróżniają się między innymi mocowaniem jednostki podstawowej (sufit, ściana, podłoga), zakresem dopuszczalnych obciążeń (małe, średnie, spore), rodzajem mocowania uwzględniającym wytrzymałość stropów i ścian, miejscem usytuowania gniazd wtykowych (terminale, głowice, kolumny), możliwością ustawienia aparatury o różnych ciężarach i gabarytach w obrębie stanowiska (różne rodzaje nośników urządzeń – szyny nośne, różne gabaryty półek i konsol, rury nośne) i manewrowością w obrębie stanowiska pracy i uzyskiwanym dostępem do pacjenta i aparatury.

Rury i łączniki

Materiałem zalecanym do budowy centralnych instalacji gazów medycznych są rury i łączniki miedziane. wymogi, jakie powinny spełniać rury miedziane ustala Polska Norma PN-EN 13348:2008 „Miedź i stopy miedzi – Rury z miedzi okrągłe bez szwu do gazów medycznych albo próżni”. W normie tej stawiane są szczególne wymogi odnośnie jakości wewnętrznych powierzchni rur.
w razie instalacji tlenowych bardzo ważną sprawą jest zachowanie odpowiedniej czystości powierzchni wewnętrznych przewodów i urządzeń. To jest wywołane faktem, że tlen pod ciśnieniem może powodować samoistne spalanie się substancji oleistych.

wedle instrukcją o wyrobach medycznych osprzęt do instalacji gazów medycznych jest towarem medycznym i musi posiadać symbol bezpieczeństwa CE II ekipy dla wyrobów medycznych. Normy PN-EN ISO 9170-1:2008 i PN-EN ISO 9170-2:2008 określają wymogi dotyczące jednostek końcowych przeznaczonych do użycia w systemach rurociągów gazów medycznych i odciągu gazów anestetycznych.

W instalacjach gazów medycznych stosuje się również osprzęt ruchomy, a więc rotametry, dla poszczególnych gazów medycznych (tlen, podtlenek azotu, sprężone powietrze i dla gazów szczególnych i tym podobne), dozowniki z nawilżaczami, końcówki wtykowe dla poszczególnych gazów medycznych z zastosowaniem kodów systemowych zapobiegających pomyłkom, regulatory próżni medycznej, regulatory próżni medycznej ze zbiornikiem antyprzelewowym, naczynia odsysające, zastawki wodne, stabilizatory ciśnienia, zawory nadmiarowe, naczynia obserwacyjne próżni, zespoły filtracyjne, mechanizmy uzdatniania powietrza, reduktory butlowe i reduktory rotametryczne butlowe.

W świetle obowiązujących obecnie uregulowań prawnych, poprawne wykonanie instalacji gazów medycznych w obiektach medycznych wymaga również wyposażenia ich w mechanizmy sygnalizacji pracy normalnej i stanów awaryjnych, ponadto – dla maszynowni próżni i sprężonego powietrza – w układy sterowania zapewniające bezobsługową pracę i pełny monitoring techniczny.

mechanizmy rozproszone

Występujące w obiektach medycznych warunki techniczne zmuszają do projektowania takich mechanizmów, gdzie możliwe będzie swobodne generowanie, przesyłanie i odbieranie dużej ilości sygnałów elektrycznych, z różnych, regularnie znacząco od siebie oddalonych punktów. ponadto w wypadku wysokiego prawdopodobieństwa prowadzenia inwestycji fazami, na przestrzeni dłuższego okresu, musi być zapewniona spora swoboda w wyborze następnych faz rozbudowy, a również wysoka elastyczność, pozwalająca na łatwe dostosowanie mechanizmu do częstych zmian docelowej koncepcji układu funkcjonalnego obiektu.

Poważnym utrudnieniem jest także fakt prowadzenia linii sygnałowych poprzez obiekty o bardzo rozbudowanej i różnorodnej infrastrukturze technicznej. Dodatkowo regularnie występująca konieczność wielopunktowego zasilania układów, przy jednoczesnym zachowaniu dużej odporności na zakłócenia i przepięcia elektryczne i uszkodzenia mechaniczne, w praktyce znaczy potrzebę stosowania galwanicznej izolacji linii przesyłowych od innych urządzeń mechanizmu. Warunki ekonomiczne natomiast preferują – czy wręcz wymuszają – przyjmowanie rozwiązań, gdzie do minimum ograniczone zostaną konieczne nakłady finansowe, przy jednoczesnym zachowaniu wszystkich objętych przepisami wymagań.

Spełnienie wszystkich uwarunkowań obowiązujących dla instalacji monitoringu technicznego i automatycznej regulacji urządzeń technologicznych gazów medycznych możliwe jest wyłącznie przy wykorzystaniu techniki mikroprocesorowej. Celowe jest przy tym projektowanie instalacji z przyjęciem koncepcji mechanizmu rozproszonego, z wykorzystaniem kompatybilnych pomiędzy sobą urządzeń. W ujęciu ogólnym,
mechanizm rozproszony jest zbiorem samodzielnych urządzeń mikroprocesorowych, połączonych dzięki wspólnej sieci i zaopatrzonych w rozproszone oprogramowanie systemowe umożliwiające koordynowanie ich działań i dzielenie zasobów mechanizmu. Użytkownicy dobrze zaprojektowanego mechanizmu odbierają go jako jedno zintegrowane środowisko, pomimo iż ono jest wykonywane poprzez sporo jednostek znajdujących się w różnych miejscach sieci. W odniesieniu do układów sygnalizacji i sterowania związanych z gazami medycznymi można stwierdzić, iż przyjęcie koncepcji budowy mechanizmu rozproszonego pozwala na realizację układów prostych i przejrzystych, o wysokiej niezawodności i bardzo dobrych walorach użytkowych. ponadto stale utrzymujące się tendencje obniżania cen urządzeń mikroprocesorowych sprawiają, iż wydatki budowy instalacji są relatywnie niskie.

poprawne zaprojektowanie instalacji sygnalizacji i sterowania w ramach jednolitego mechanizmu rozproszonego umożliwia całościową kontrolę i regulację podstawowych parametrów pracy instalacji gazów medycznych – od źródeł zasilania do instalacji wewnętrznych – z jednego ośrodka decyzyjnego. Do ogromnych zalet tak wykonanego mechanizmu należy zaliczyć: niezwykłą prostotę okablowania, które w większości przypadków może być wykonane pojedynczą skrętką czteroparową, przejrzystość rozwiązania systemowego i niskie nakłady inwestycyjne potrzebne do zrealizowania instalacji. Personel techniczny obiektów służby zdrowia z całą pewnością doceni także sposobność wygodnej kontroli wszystkich przedmiotów instalacji gazów medycznych i poprawności pracy urządzeń nadzorczych i sterowniczych.