4,95 mln zł na badania nad komórkami iPS definicja

Co znaczy:

Dofinansowanie projektu w Poznaniu

4,95 mln zł na badania nad komórkami iPS

ok. 600 tys. zł na sprzęt potrzebny do prowadzenia badań nad komórkami macierzystymi przeznaczy dr Maciej Wiznerowicz z Wielkopolskiego Centrum Onkologii i Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Fundacja na rzecz Edukacji Polskiej przyznała naukowcowi 4,95 mln zł.

Pozostałe środki posłużą do powstania zespołu badawczego, uczestnictwa w wywmianie międzynarodowej i konferencjach i prowadzeniu badań. Tytuł projektu to „Rola białka KAP1 i represorowych czynników transkrypcyjnych z domeną KRAB w mechanizmach epigenetycznych zaangażowanych w mechanizmy reprogramowania i samoodnowy ludzkich indukowalnych pluripotencjalnych komórek macierzystych (iPS)". Sprzęt posłuży prowadzeniu raczej badań podstawowych nad mechanizmami epigenetycznymi zachodzącymi w komórkach zarodkowych.

- Projekt w startowym etapie przewiduje opracowanie nowych mechanizmów uzyskiwania ludzkich indukowalnych komórek macierzystych (tzw komórek iPS), które umożliwiłyby ich wykorzystanie w klinice. Komórki iPS otrzymuje się wskutek wprowadzenia kilku genów zarodkowych (3-4) do komórkach dojrzałych pobranych od pacjenta. wskutek ekspresji tych genów dochodzi w komórkach do produkcji białek zarodkowych, które prowadzą do przekształcenia komórki dojrzałej w komórki niemal identyczne do macierzystych komórek zarodkowych. Cały mechanizm odróżnicowania trwa 3-4 tygodni. Otrzymane komórki iPS można namnażać w warunkach laboratoryjnych i różnicować w dowolne komórki organizmu, na przykład komórki krwi, układu nerwowego, serca czy wątroby. Otwiera to drogę do szerokiego wykorzystania medycyny regeneracyjnej, a więc naprawy uszkodzonych tkanek i narządów, w praktyce klinicznej – mówi dr Wiznerowicz.

Dotychczas komórki macierzyste pozyskiwano z komórek zarodkowych, co wiązało się z niszczeniem zarodków i budziło wątpliwości etyczne. Dodatkowo takie komórki przeważnie znacząco różniły się immunologicznie od komórek potencjalnego biorcy pacjenta, do których były wprowadzane co wiązało się z większym ryzykiem ich odrzucenia i nieskutecznością terapii. wykorzystanie technologii komórek iPS pokonuje te ograniczenia. Komórki iPS wyprowadzane są z komórek własnych pacjenta co pozwala uniknąć konfliktu tkankowego i odrzucenia komórek wprowadzonych do organizmu. Technologie otrzymywania komórek iPS opracował zespół Prof. Shinya Yamanaka w Japonii w 2006. Aktualnie na całym świecie prowadzi się intensywne badania nad biologią i zastosowaniem klinicznym tych komórek.

- Ich otrzymanie w laboratorium wymaga względnie nieskomplikowanych i w pełni bezpiecznych metod inżynierii genetycznej. Dzięki nośników wirusowych do komórek otrzymanych od pacjenta wprowadza się cztery geny kodujące określone geny zarodkowe ( przeważnie Oct2, Sox2, Klf4 i cMyc ). Po 3-4 tygodniach hodowli niewielka część komórek przekształca się w komórki zarodkowe iPS – mówi dr Wiznerowicz. – Komórki tworzone w ten sposób można różnicować w dowolna komórkę organizmu, np. neurony.

Daje to szansę na powrotu do zdrowia osób, które wskutek na przykład przerwania rdzenia kręgowego nie mogą poruszać się o własnych siłach, szanse na leczenie również wielu chorób neurodegeneracyjnych jak dolegliwość Parkinsona czy rdzeniowy zanik mięśni. Ponadto, rozważa się wykorzystanie komórek iPS w leczeniu chorób szpiku, mięśnia sercowego, wątroby i wielu innych. Technologia komórek iPS umożliwia także opracowanie nowych metod testowania toksyczności leków wprowadzanych na rynek poprzez spółki farmaceutyczne.

W ramach prac nad projektem przewidywane są programy stypendialne dla młodych naukowców i zamiana międzynarodowa. Partnerami są między innymi Dana Farber Cancer Institute związany z Uniwersytetem Harvarda i Boston University Medical School, obie jednostki znajdują się w Bostonie w Stanach Zjednoczonych.